نام كتاب: آزمايشگاه شيمي عمومي

نوشته‌ي: عليرضا صلواتي

ويراسته‌ي: مژگان آبي -محمدعلي مؤمن‌زاده

انتشارات انديشه‌سرا با ﻣﺴﺅوليت بهزاد پاكروح

 

سرآغاز

شايد بتوان شيمي را يکي از کهن‌ترين دانش‌ها دانست. از زمان‌هاي قديم عده‌اي خاص درصدد بودند تا اشياي فلزي را به طلا تبديل کنند. گرچه اين کيمياگران کنجکاو موفق به اين کار نشدند اما در آزمايشگاه‌هاي خود دست به اكتشافاتي زدند كه امروزه در حيطه‌ي علمي به نام شيمي مي‌گنجد.

کار کردن در آزمايشگاه شيمي در نهايت خطرناک بودن (به قول يکي از اساتيد، آزمايشگاه شيمي يا همان ميدان مين!) با رعايت نکات ايمني مي‌تواند يکي از خوش‌ترين لحظات عمرتان باشد.

در اين کتاب سعي شده تا مطالبي متفاوت از کتاب‌هاي ديگر ارائه شود تا نيازهاي دانش‌پژوهان برآورده شود.

 

فهرست مطالب

فصل اول: نکات ايمني در آزمايشگاه

ضرورت رعايت نکات ايمني در آزمايشگاه

لباس کار آزمايشگاه

تجهيزات ايمني

نوع رفتار در آزمايشگاه

بروز آتش‌سوزي در آزمايشگاه

ريختن مواد شيميايي

فصل دوم: راهنمايي‌هاي عمومي و کدهاي مواد شيميايي

راهنمايي‌هاي عمومي

کدهاي R و S (Safety and Risky Phrases)

فصل سوم: شناخت وسايل آزمايشگاهي و روش کار با آن‌ها

وسايل و ظرف‌هاي آزمايشگاهي

راه شناسايي ظرف تميز از ظرف کثيف

شست‌وشوي وسايل و ظروف آزمايشگاهي

فصل چهارم: روش‌هاي آزمايشگاهي در ايجاد محيط‌هاي مناسب براي آزمايش‌ها

حمام آب، روغن، شن

حمام يخ

کاغذ ليتموس

جو بي‌اثر

روش‌هاي جداسازي

صاف‌ کردن

دکانته‌ کردن

سانتريفوژ

روش شناسايي چند گاز متداول

شناسايي مواد خالص

پيدا کردن نقطه‌ي جوش

روشي براي اندازه‌گيري جرم مولکولي

آناليز شيميايي

کاتاليزگرها

غلظت‌ها

شناساگرها

روش گزارش‌‌ کار نويسي و تهيه‌ي دفتر گزارش‌ کار

فصل پنجم: چند آزمايش براي يافتن مهارت درآزمايشگاه شيمي

آزمايش شماره‌ي 1- خالص‌سازي

1- تقطير

2- كريستال سازي با تغيرات دما

آزمايش شماره‌ي 2- طبقه‌بندي گروه‌هاي آلي

آزمايش شماره‌ي 3- آشنايي با سري‌هاي هم‌رده (هومولوگ)

آزمايش شماره‌ي 4- تيتر کردن هالوژن‌ها و هالوژن‌‌دار كردن هيدروكربن‌هاي سير نشده

آزمايش شماره‌ي 5- سنتز آلي، ساخت استر

آزمايش شماره‌ي 6- درک واکنش‌پذيري عنصرها و سري الکتروشيميايي فلز‌ها

آزمايش شماره‌ي 7- آنتالپي واكنش

نمونه‌ سؤالات مسابقات آزمايشگاهي

نمونه سؤال مرحله‌ي استاني مسابقات آزمايشگاهي (87-86)

نمونه سؤال مرحله‌ي کشوري مسابقات آزمايشگاهي (مرداد 87)

 آزمون سنجش مهارت‌هاي عملي درس شيمي و چک ليست آن (مرداد 87)

چند آزمايش متداول در مسابقات و چک ليست آن

پيوست‌ها

جدول توصيفي برچسب گذاري مخاطرات مواد شيميايي (کدهاي R)

جدول توصيفي برچسب گذاري ايمني مواد شيميايي (کدهاي S)

علايم خطر در آزمايشگاه

قواعد انحلال‌پذيري ترکيب‌هاي يوني در آب

رنگ شعله

منابع مورد استفاده